'Brezilya'nın Trump'ı' diye nitelenen aşırı sağcı Jair Bolsonaro'nun devlet başkanlığında dünyanın akciğerlerini oluşturan Amazon ormanları tümüyle yok olma tehlikesiyle yüz yüze. Bolsonaro'nun en iyi korunan kısımlarını oluşturan yerlilerin yaşadığı bölgeleri bile keresteciliğe, çiftçiliğe ve madenciliğe açmasına koşut ormansızlaşmanın tavan yaptığı Amazon, rekor oranlardaki yangınlarla kül oluyor.
'VERİLER YALAN' DEYİP BAŞKANI GÖREVDEN ALMIŞTI
Brezilya hükümetine bağlı Ulusal Uzay Araştırma Enstitüsü'nün (INPE) mayıs ve haziranda uydu görüntülerine dayanarak ormansızlaşmada olağanüstü artış bildirmesinin ardından geçen ay "Eminim ki o veriler yalan. Başkanı çağırıp konuşacağım. Konu kapanmıştır" tepkisini gösteren Bolsonaro, bu ay ülkenin en önde gelen bilim insanlarından olan INPE Başkanı Ricardo Galvão'yu görevden almıştı.
SAO PAULO DUMAN ALTI
Lakin güneş balçıkla sıvanamadı. Pazartesi günü São Paulo kenti 2700 km ötedeki orman yangınlarının rüzgarla taşınan dumanları yüzünden bir saat boyunca karanlığa gömüldü ve öğleden sonra saatlerinde geceyarısını yaşadı.
Ardından INPE yine Amazon yangınlarında rekor artış bildirdi.
BUGÜNE DEĞİNKİ EN YÜKSEK SAYI
INPE'nin elindeki uydu verilerine göre bu yıl Amazon yangınlarında 2018 yılının aynı dönemine göre yüzde 84 artış var.
Sadece perşembe gününden beri 9500'den fazla orman yangını gözlemlediğini belirten INPE'nin ocak-ağustos arasında saptadığı 72 binden fazla yangın, bu kayıtların tutulmaya başlandığı 2013 yılından beri en yüksek sayı.
Bilim insanları, Amazon ormanlarının Bolsonaro'nun devlet başkanlığı koltuğuna oturduğu ocak ayından beri giderek tırmanan oranda kayıplara uğradığına dikkat çekiyor.
Gezegenin en geniş çaplı yağmur ormanlarının bulunduğu Amazonlar, yaşamın sona ermesi tehlikesi yaratan insan faaliyeti kaynaklı küresel ısınmaya karşı en önemli can simidini oluşturuyor.
Amazonlar, bitkilerle hayvanların 3 milyon türüne ve bir milyon yerliye evsahipliği yapıyor.
'AMAZON'U YAKAN NERON'
Bolsonaro ise kontrol edilemeyen orman yangınlarının hızla yayılmasını, çiftçilerin toprağı temizlemek için ateşi kullandığı 'queimada' (yakma) döneminde olmalarıyla gerekçelendirdi.
'Brezilya'nın Trump'ı', "Eskiden bana Yüzbaşı Testere diyorlardı, şimdiyse Amazon'u yakan Neron. Oysa 'queimada' mevsimindeyiz" dedi.
'YANGINI İNSAN BAŞLATIR'
INPE ise orman yangınlarındaki artışın sadece kuru mevsime ya da doğal olaylara bağlanamayacağını belirtti.
INPE araştırmacısı Alberto Setzer, "Bu yıl Amazon bölgesinde yağmur ya da iklimle ilgili bir anormallik yok. İnsanların Amazon'daki orman yangınlarından kuru mevsimi sorumlu tutmaları isabetli değil. Yangının yayılması için uygun koşullar var, ama yangını başlatmak, kasten ya da kazara, insanın işidir" diye konuştu.